ภูมิแพ้อากาศ vs ภูมิแพ้ฝุ่น ต่างกันอย่างไร? วิธีแยกอาการและแนวทางป้องกัน
แยกให้ออก! ภูมิแพ้อากาศกับภูมิแพ้ฝุ่นต่างกันยังไง พร้อมวิธีสังเกตอาการและป้องกันไม่ให้กำเริบในชีวิตประจำวัน
อาการแพ้ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจมักทำให้หลายคนสับสน โดยเฉพาะอาการภูมิแพ้อากาศและภูมิแพ้ฝุ่น ซึ่งมีลักษณะคล้ายกันจนแยกไม่ออกว่าเกิดจากสาเหตุใดกันแน่ การเข้าใจความแตกต่างอย่างชัดเจนระหว่างภูมิแพ้ทั้งสองประเภทนี้เป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะช่วยให้สามารถวางแผนการดูแลตนเองและป้องกันไม่ให้อาการลุกลามได้อย่างมีประสิทธิภาพ บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกถึงจุดต่าง วิธีสังเกตอาการ และแนวทางป้องกันที่เหมาะสมสำหรับทั้งสองประเภท
ทำความรู้จัก: ภูมิแพ้อากาศคืออะไร?
ภูมิแพ้อากาศ หรือที่เรียกว่า “โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้” (Allergic Rhinitis) เป็นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่ไวเกินต่อสารก่อภูมิแพ้ในอากาศ เช่น ละอองเกสรดอกไม้ ละอองเชื้อรา หรืออุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงฉับพลัน โดยเฉพาะในช่วงเช้า เย็น หรือฤดูฝนและฤดูหนาว
ลักษณะอาการของภูมิแพ้อากาศ
- คัดจมูก จาม น้ำมูกไหลใส ๆ
- คันจมูก คันตา คันคอ
- อาการเกิดบ่อยในช่วงอากาศเย็นหรือเปลี่ยนฤดูกะทันหัน
- มักไม่มีไข้ร่วม
ภูมิแพ้ฝุ่นคืออะไร?
ภูมิแพ้ฝุ่น เป็นภูมิแพ้ที่เกิดจากสารก่อภูมิแพ้ในบ้าน เช่น ไรฝุ่น เศษผิวหนัง สะเก็ดรังแคของสัตว์เลี้ยง หรือฝุ่นละอองจากสิ่งแวดล้อมที่เราใช้ชีวิตประจำวัน ซึ่งสารเหล่านี้มักสะสมอยู่ในที่นอน พรม ผ้าม่าน และเฟอร์นิเจอร์ต่าง ๆ
ลักษณะอาการของภูมิแพ้ฝุ่น
- คัดจมูก จาม น้ำมูกไหล (คล้ายภูมิแพ้อากาศ)
- ไอเรื้อรัง โดยเฉพาะหลังตื่นนอน
- อาการกำเริบเมื่ออยู่ในห้องที่อับชื้นหรือมีฝุ่นสะสม
- บางรายอาจมีอาการผื่นคันร่วมด้วย
วิธีแยกความแตกต่างของภูมิแพ้อากาศและภูมิแพ้ฝุ่น
การสังเกตสิ่งแวดล้อมและช่วงเวลาที่มีอาการกำเริบสามารถช่วยแยกแยะได้ว่าเราแพ้จากอากาศหรือจากฝุ่น โดยพิจารณาจากปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้
1. ช่วงเวลาที่มีอาการ
- ภูมิแพ้อากาศ: มักเกิดในช่วงเช้าหรือเมื่อสภาพอากาศเปลี่ยน เช่น อากาศเย็นจัด
- ภูมิแพ้ฝุ่น: มักเป็นหลังจากตื่นนอน หรือเมื่ออยู่ในที่ปิด เช่น ห้องนอน ห้องเก็บของ
2. สิ่งกระตุ้น
- ภูมิแพ้อากาศ: ละอองเกสร ลมเย็น ความชื้นสูง
- ภูมิแพ้ฝุ่น: ไรฝุ่น ขนสัตว์ ฝุ่นจากเฟอร์นิเจอร์
3. ลักษณะอาการร่วม
- ภูมิแพ้อากาศ: มักไม่มีอาการทางผิวหนัง
- ภูมิแพ้ฝุ่น: อาจมีผื่น ผิวแดง คันบริเวณที่สัมผัสฝุ่น
แนวทางป้องกันและลดความเสี่ยงภูมิแพ้ทั้งสองประเภท
ป้องกันภูมิแพ้อากาศ
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่มีลมแรงหรืออากาศเย็นจัด
- สวมหน้ากากเมื่อออกนอกบ้านในช่วงที่อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย
- ใช้เครื่องฟอกอากาศในบ้านเพื่อช่วยกรองละอองในอากาศ
- ปรับอุณหภูมิในห้องให้คงที่ ไม่เย็นหรือร้อนจนเกินไป
ป้องกันภูมิแพ้ฝุ่น
- ซักผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน ผ้าม่าน เป็นประจำด้วยน้ำร้อน
- ใช้เครื่องดูดฝุ่นที่มีแผ่นกรอง HEPA เพื่อจับฝุ่นขนาดเล็ก
- หลีกเลี่ยงการใช้พรมหนาหรือของตกแต่งที่สะสมฝุ่นง่าย
- ทำความสะอาดแอร์และเครื่องปรับอากาศอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
แนวทางดูแลตัวเองเมื่อเป็นภูมิแพ้
1. ใช้ยาอย่างเหมาะสม
หากมีอาการไม่มาก แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาต้านฮิสตามีน หรือยาพ่นจมูกเพื่อลดอาการ แต่ควรหลีกเลี่ยงการซื้อยารับประทานเองต่อเนื่องโดยไม่มีคำแนะนำจากแพทย์
2. ตรวจภูมิแพ้เฉพาะบุคคล
การตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ (Allergy Test) จะช่วยให้สามารถรู้แน่ชัดว่าเราแพ้อะไร เพื่อสามารถวางแผนการหลีกเลี่ยงได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
3. ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต
หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่กระตุ้นอาการ เช่น การเลี้ยงสัตว์ภายในบ้าน การเปิดหน้าต่างในวันที่มีลมแรง หรือการนอนบนที่นอนที่ไม่เคยซักมานาน
ภูมิแพ้อากาศและภูมิแพ้ฝุ่นต่างกันอย่างไร?
แม้ว่าภูมิแพ้อากาศและภูมิแพ้ฝุ่นจะมีอาการใกล้เคียงกัน เช่น คัดจมูก จาม น้ำมูกไหล แต่ทั้งสองมีต้นเหตุที่ต่างกันอย่างชัดเจน ภูมิแพ้อากาศมักเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม ขณะที่ภูมิแพ้ฝุ่นเกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมภายในบ้าน การสังเกตสิ่งกระตุ้น อาการ และช่วงเวลาที่เกิดอาการจะช่วยให้แยกแยะได้ง่ายขึ้น และสามารถวางแผนการดูแลและป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ลองเลือกบริการทำความสะอาด ด้วยเครื่องดูดไรฝุ่น จาก NCS Clean Bed บริการกำจัดไรฝุ่น ดูดไรฝุ่นด้วยเครื่องดูดไรฝุ่นจาก USA และ UK ที่ดีและปลอดภัยที่สุด มาตรฐานจากองค์กรผู้ป่วยโรคภูมิแพ้โดยตรง รับซักผ้าม่าน รับซักพรม รับซักโซฟา รับซักที่นอน ที่เดียวที่ผ่านการรับรองจากศูนย์วิจัยไรฝุ่น สามารถกำจัดสารก่อภูมิแพ้ได้ถึง 100% ด้วยนวัตกรรมที่เข้าใจคนเป็นภูมิแพ้จากไรฝุ่น ซึ่งเลือกสิ่งที่ดีที่สุดจาก USA และ UK มาทำความสะอาดที่นอนให้ปลอดภัยจากไรฝุ่น ซึ่งคุณจะเห็นความแตกต่างระหว่างก่อนทำและหลังทำชัดเจน มั่นใจได้เลยว่า ห้องนอน และที่นอนของคุณจะสะอาดปราศจากเชื้อไรฝุ่น สามารถดึงฝุ่นและเชื้อโรคออกมาได้มากกว่าเครื่องทั่วไปถึง 12 เท่า พร้อมฟอกอากาศและฆ่าเชื้อโรคทำให้นอนสบายเหมือนนอนที่นอนใหม่ทุกวัน เรากล้ารับประกัน ไม่พอใจยินดี กลับไปทำใหม่ให้ฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย สนใจบริการดี ๆ เพื่อความสุขในการนอนของคุณและคุณที่คุณรัก เลือกบริการดูดไรฝุ่นจาก NCS
